Kadınların hormon düzeyleri değiştiğinde, örneğin doğum sonrası dönemde artmış depresyon riski altında olduğu bilinir, ancak perimenopozla ilişkili (Perimenopoz nedir?) depresyon riski ve nasıl teşhis edileceğine dair tavsiyeler yeterli değildi. Bugüne kadar!

Menopause ve Journal of Women’s Health dergilerinde eş zamanlı olarak yayınlanan kılavuzlar, perimenopozal dönemde depresyonla ilgili bugüne kadar değinilmemiş noktaları aydınlattı.

“Bu kılavuzların gerekliliğinin nedeni, perimenopozal dönemdeki depresyonun menopozal belirtilerle birlikte ortaya çıkabilmesi ve bu iki belirti grubunun birbirinden ayrılması zordur, bu da klinisyenlerin bu kadınları uygun şekilde tedavi etmesini zorlaştırır,” dedi Dr. Maki, Chicago Üniversitesi Tıp Fakültesindeki psikoloji ve psikiyatri profesörü ve yeni kılavuzların yazarının eş başkanı. “Birçok kadın yeni bir depresif belirtiler başlangıcı yaşıyor.  Başlangıçta düşük seviyeli depresyon varsa, perimenopoz depresif belirtilerin şiddetini artırabilir.”

Araştırmacılar, perimenopozal kadınlarda depresif bozukluklar ve belirtilerle ilgili bilimsel literatürü gözden geçirdi ve beş alana odaklandı: istatistik ve demografik veriler, klinik özellikler, antidepresanların tedavi edici etkileri, hormon tedavisinin etkileri ve diğer tedavilerin etkinliği (psikoterapi, egzersiz ve doğal ürünler gibi).

Perimenopoz, adetlerin düzensizleştiği ve sonunda durduğu üç ile dört yıllık bir dönemi ifade eder.  Sıcak basmaları ve uyku bozuklukları gibi şikayetler genellikle bu dönemde başlar ve depresyon belirtileri ile birlikte olabilir. Menopozdaki kadınların çoğu sıcak basması yaşar ve gece meydana geldiğinde, uyku da kesintiye uğrayabilir. Sıcak basmaların neden olduğu sürekli uyku bozuklukları depresif belirtilerin gelişmesine veya alevlenmesine katkıda bulunur.

Perimenopoz sırasında, kadınlar çoğu kez birden fazla sorumluluk üstlenirler ve birden fazla stresle karşılaşırlar. Kendi çocuklarına bakarlar, evden ayrılan çocukları tecrübe ederler, yaşlanan ebeveynlere yardım ediyorlar, ev için birincil sorumluluğu üstleniyorlar ve kariyerlerinin zirvesine yaklaştıklarında artan iş talepleri ile karşı karşıya kalıyorlar. Maki, tüm bunların son derece stresli olabileceğini açıkladı.

“Yaşam stresleri, düşük sosyal destek ve fiziksel sağlık sorunları, perimenopoz sırasında depresyonla güçlü bir şekilde ilişkilidir. Beynin bu stresle başa çıkma yeteneğini etkileyebilen hormonal değişiklikleri eklediğinizde, orta yaşlı kadınlarında depresyonun yaygın bir olay olması şaşırtıcı değildir. İyi haber şu ki etkili tedaviler var. ”

“Kadınların enerjisi düşük çünkü gece terliyorlar ve uyku sorunları mı yaşıyorlar? Öyleyse, hormonlarla neden tedavi etmeyelim? Alternatif olarak, başka bir depresif dönem geçiren ve daha önce depresyon öyküsü olan bir kadın mıdır? Bu durumda, antidepresan tedavi en etkili olabilir. Sorun öncelikle aile ve iş yükü nedeniyle mi? Eğer öyleyse, bir antidepresan ile bilişsel davranışçı terapi en iyi seçenek olabilir. ”

Yayınlanan kılavuzların özeti:

• Perimenopoz, depresif belirtilerin gelişmesi ve majör depresif bozukluk tanısı için hassas bir dönemdir.
• Depresyon riski, önceden depresyon öyküsü olmayan kadınlarda bile perimenopoz sırasında artmaktadır.
• Perimenopozun yaygın semptomları (sıcak basmaları, gece terlemeleri, uyku sorunları ve cinsel rahatsızlıklar, kilo / enerji değişiklikleri) bu aşamada depresyonun ortaya çıkması ile birlikte ortaya çıkmakta veya örtüşmektedir.
• Çocuklar ve ebeveynlerin bakımı, kariyer ve ilişkilerde sorunlar, yaşlanma ve vücut değişiklikleri ve aile hastalıkları gibi yaşam stresleri duygulanımı olumsuz yönde etkileyebilir.
• Depresyon için kanıtlanmış tedavi seçenekleri (antidepresanlar, bilişsel davranışçı terapi ve diğer psikoterapiler) perimenopoz sırasında majör depresif ataklar için ön sıradaki antidepresif tedaviler olarak kalmalıdır.
• Klinisyenler, eşlik eden uyku bozukluğunu ve gece terlemelerini menopozla ilişkili depresyon tedavisinin bir parçası olarak ele almayı düşünmelidir.
• Östrojen tedavisi postmenopozal kadınlarda depresif bozukluklar için bir tedavi olarak etkisizdir.
• Hormonal kontraseptifler(doğum kontrol hapları) menopoza yaklaşan kadınlarda depresif semptomları düzeltebilir.
• Perimenopoz ile ilgili depresyon tedavisinde bitkisel tedaviler veya alternatif yaklaşımların önerilmesi için kanıt yetersizdir.

Dr.Maki’ye göre, “Son dönemde 55 yaşındaki Kate Spade’in intiharının, son 15 yıl içinde intihar oranlarında yüzde 45 artış gösteren bir grup olan orta yaş kadınlarda ruh sağlığı sorunlarının ciddiyetini göstermektedir.”

Menopoz dönemindeki diğer belirtilerin tedavisi hakkında bilgi edinmek için Menopoz Tedavisi makalemizi inceleyebilirsiniz.

Kaynak Makale
Pauline M. Maki, Susan G. Kornstein, Hadine Joffe, Joyce T. Bromberger, Ellen W. Freeman, Geena Athappilly, William V. Bobo, Leah H. Rubin, Hristina K. Koleva, Lee S. Cohen, Claudio N. Soares, on behalf of the Board of Trustees for The North American Menopause Society (NAMS) and the Women and Mood Disorders Task Force of the National Network of Depression Centers. Guidelines for the Evaluation and Treatment of Perimenopausal Depression: Summary and Recommendations. Journal of Women’s Health, 2018; DOI: 1089/jwh.2018.27099.mensocrec