Yeni test ve tedaviler, bu büyük dönemecin ne zaman olacağını tahmin etmenizi ve semptomlarla daha rahat başa çıkmanızı sağlıyor.

Belli bir yaştaki kadınlar için,  yaklaşan menopoz,  büyük bilinmeyenlere gebe gibi görünebilir. Bu önemli kilometre taşına ne zaman varacakları konusunda önceden bilgi sahibi olmamakla birlikte, menopozal geçiş ile ilgili en rahatsız edici semptomları (sıcak basmaları ve gece terlemeleri gibi) gidermek için güvenli, etkili tedavilerin azlığı, kadınların büyük sıkıntılarından biri olmuştur. Neyse ki, yeni gelişmeler her iki cephede de önemli ölçüde yardım sunuyor.

Testler, testler

Ekim ayında, Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi(FDA), PicoAMH ELISA tanı testini, klinisyenlerin bir kadının menopoz durumunu belirlemeye yardımcı olmak için kullanabilecekleri bir araç olarak onayladı. MenoCheck adı altında pazarlanan test, bir kadının kanındaki AMH miktarını ölçüyor. Kuzey Amerika Menopoz Derneği(NAMS)’nin yönetici direktörü Prof. Dr. Joann Pinkerton şunları söyledi: “Yaş ve AMH’yi birlikte kullanarak, bir kadının önümüzdeki 5 veya 10 yıl içinde menopoza girme ihtimalinin olup olmadığını belirleyebilmeliyiz.”

Pinkerton, testin çoğunlukla, ya gebe kalmaya çalışan ya da gebeliği ertelemek isteyen genç kadınlarda yumurtalık rezervini – yumurtalıkların ne kadar iyi işlediğini – tahmin etmek için kullanıldığını  belirtiyor. “Anormal AMH’li kadınların (yaşlarına göre seviyelerinin) menopozun erken dönemlerde ortaya çıkabileceği konusunda bilgilendirilmeleri gerekir” diye açıklıyor.

Bu basit kan testi ayrıca genetik nedenlerle, kanser nedeniyle kemoterapi sonrası erken over yetmezliği riski taşıyan veya sorunlu perimenopozal semptomları olan (sıcak basmaları, gece terlemeleri ve uyku bozuklukları gibi) kadınlar için özellikle yararlı olabilir. Örneğin, halen adet görmekte olan 50 yaşındaki bir kadın testte saptanamayan bir AMH seviyesine sahipse, gelecek bir veya iki yıl içinde menopoza girme olasılığı yüksektir .

Özellikle, “ağır adet kanamaları geçiren ve histerektomi olmaktan kaçınmak isteyen kadınlar, kanamanın daha fazla sürmeyeceğini bilmekten yararlanabilir” diyor Prof. Dr. Nanette Santoro. “Öte yandan, yüksek AMH’ye sahiplerse ve beş veya daha fazla rahatsız edici semptomları varsa, daha agresif bir seçeneği seçmekten dolayı daha rahat hissedebilirler.” Test sonuçları, uzun etkili kontrasepsiyon isteği olan kadınlara, beş yıllık bir başka RİA veya kontraseptif implant taktırıp taktırmamaları konusunda karar vermelerine yardımcı olabilir.

Kadınlar için, menopoz zamanlarını tahmin edebilmek, özellikle düşük AMH seviyelerine sahiplerse, alabilecekleri önleyici sağlık tedbirleri açısından önemlidir. Pinkerton, “Erken menopoz, ister spontan isterse ameliyat veya kemoterapi gibi ilaçlar nedeniyle olsun, daha yüksek osteoporoz ve kemik kırığı, kalp hastalığı, bilişsel değişiklikler, vajinal değişiklikler, libido kaybı ve ruh hali değişiklikleri ile ilişkilidir” dedi. Bir kadının erken menopoz geçirmesi muhtemel olduğu anlaşılırsa, yeterli kalsiyum ve D vitamini alması önerilir, ayrıca sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz ile kilosunu azaltması gerekir.

Devrim niteliğinde bir tedavi

Bir başka menopozal dönüm noktasında, Ekim ayında FDA, rahmi olan kadınlarda(histerektomi olmamış) orta ila şiddetli vazomotor semptomların (sıcak basması gibi) tedavisi için biyoeşdeğer hormon tedavisinin ilk ve tek biçimini, biyoeşdeğer estradiol ve progesteronun bir kombinasyonunu onayladı. (Biyoeşdeğer olarak adlandırılan terim, maddelerin bir kadının vücudunda üretilen hormonlarla aynı kimyasal ve moleküler yapıya sahip olduğu anlamına gelir.) Bijuva adı verilen oral reçeteli ilaç, günde bir kez alınacak yumuşak bir jel kapsül şeklinde üretildi; ABD’de 2019 baharında piyasaya sunulması bekleniyor.

Pinkerton, Bijuva’nın sıcak basmaların tedavisi için onaylanmış olmasına rağmen, aynı zamanda kemik kaybını önlemeye ve menopoza bağlı vajinal kuruluğu iyileştirmeye yardımcı olduğunu söyledi. “Östrojen ve progesteron kombinasyonu, beynin ısı düzenleyici merkezinde sıcak basmalarını azaltmak için, kemikte kemik kaybını önlemek için, nemi artıran ve ağrılı cinsel ilişkiyi önleyen eksik yüzeysel hücreleri yeniden üretmek için vajinada çalışır.” Tüm bu faydalara rağmen, bu çığır açan terapi, menopozal sıcak basmaları ve gece terlemeleriyle rahatsız olan her kadın için uygun değildir. Birincisi, kadınların menopozal’yı almaları için rahimleri olması gerekir; rahmi olmadan kadınların progesterona ihtiyacı yoktur, menopoz semptomlarını hafifletmek için sadece östrojene yeterlidir. “Ayrıca, rahimleri olsa bile, sistemik östrojen tedavisi için kontrendikasyonları olan kadınlar – önceden meme veya rahim kanseri öyküsü, karaciğer hastalığı, yüksek oranda kan pıhtılaşması veya önceden pıhtı atma öyküsü, kalp krizi öyküsü, açıklanamayan vajinal kanama ya da kontrolsüz yüksek tansiyon –  Bijuva kullanmamalı”, diyor Pinkerton.

Ancak çıldırtan menopoz semptomlarını hafifletmek için güvenle hormon tedavisi alabilen birçok kadın için, bu yeni tedavinin büyük bir nimet olarak görülmesi muhtemeldir. Diğer hormon tedavisi biçimlerinin yaptığı şeyi yapıyor, ancak aynen vücudun (menopozdan önce) üreteceği gibi doğal olarak oluşan estradiol ve progesteron kullanma avantajına sahip. “Şimdiye kadar, hormon tedavisine ihtiyaç duyan kadınlar,  hap ya da yama formlarını kombine halde kullanmak zorunda kalıyordu, oysa artık tek bir hapla aynı etkiyi görecekler.”

Kaynak: https://health.usnews.com/wellness/articles/2018-11-28/great-breakthroughs-for-menopause-management