Menopoz tanısının konması için son 1 yıl içinde hiç adet görmemiş olmak gerekir, yani üst üste 12 ay boyunca lekelenme de dahil olmak üzere herhangi bir kanamanız olmamalıdır. Ortalama 50’li yaşlar menopozun görüldüğü yaşlardır. Erken menopoz ise bahsedilen tüm bu sürecin, siz henüz 20’li 30’lu yaşlarınızdayken, yani 40 yaşından önce yaşanmasıdır.

Erken menopoz terimi yerine bir çok terim kullanılmaktadır.  Cerrahi menopoz, prematür ovaryan yetmezlik, radyasyon ve kemoterapinin neden olduğu menopoz, genetik bozukluklara bağlı menopoz gibi.  Bu durum kafanızı karıştırabilir, hadi gelin her şeye en baştan başlayalım.

Yumurtalıkların Vücuttaki Görevi Nedir?

Yumurtalıklar kadın üreme sisteminin bir parçasıdır. Her kadının iki adet yumurtalığı bulunur. Rahime ligament ismi verilen bağlar ile tutunurlar. Yumurtalıkların vücutta iki ana görevi vardır.  Döllenme (embriyo oluşumu için yumurta ve  spermin birleşmesi)  için oosit (yumurta) üretirler ve kadın vücudu için çok önemli iki ana hormonu, östrojen ve progesteronu salgılarlar.

Ergenlikten menopoza kadar, sadece 400-500 yumurta olgunluğa ulaşarak, yumurtalıktan serbest bırakılır (yumurtlama adı verilen bir süreçte) ve dişi üreme sisteminin bir başka parçası olan fallop tüplerinde, erkekten gelen sperm tarafından döllenir.

Yumurtalar, yumurtalıklarda başlangıçta destekleyici bir (folikül olarak bilinen) hücre tabakası içinde sarılı bir şekilde bulunur.

Yumurtalıklar, menopoz döneminde doğal olarak çalışmayı bırakır. Bu, çoğu zaman 50 yaş civarındaki kadınlarda görülür. Eğer bu durum daha erken yaşta olursa (40 yaşından önce) erken yumurtalık yetmezliği olarak adlandırılır.

Yumurtalıkların en sık görülen hastalığı, üreme çağındaki kadınların% 5-10’unu etkileyen polikistik over sendromudur.

Menopoz Nedir ?

Menopoz adet görmenin kalıcı olarak durması ve artık hamile kalınamayan dönemdir. Menopoza ancak son adetinizin üzerinden tam bir yıl geçtikten sonra ulaşırsınız. Bu süreçte üst üste 12 ay boyunca lekelenme de dahil olmak üzere herhangi bir kanamanızın olmaması gerekir.  Menopozdan sonra yumurtalıklarınız östrojen ve progesteron hormonlarını çok düşük seviyelerde üretir. Bu düşük hormon seviyeleri, belirli sağlık sorunları için riskinizi artırabilir.

Menopoz kelimesi eski yunancadan dilimize geçmiştir. Mens ‘ay’, ‘pause’ durmak, kesilmek anlamına gelmektedir. Artık yumurtalıklarınızdaki yumurtaların sayısı çok azalmış ve vücudunuzdaki hormonal etkilere cevap veremiyor duruma gelmiştir. Aynı şeklide cerrahi yöntemlerle, radyasyon veya kemoterapi ile yumurtalıklar zarar görürse, yanıt veremez ve hormon salgılayamaz hale gelebilir.

Peki Perimenopoz Nedir?

Adet kanamanız kesilmeden önce ‘perimenopoz’ denen bir süreçten geçersiniz. Bu süreç ortalama 4 yıldır. Perimenopoz adı verilen menopoza geçiş döneminiz iki ile sekiz yıl kadar sürebilir.  Çoğu kadın için menopoza geçiş yaklaşık dört yıl sürer.   Adet görmeden tam bir yıl geçirdikten sonra menopoza ulaştığınızı anlayabilirsiniz.

Bu dönemde menopozun sizi zorlayacak belirtileri ufak ufak baş göstermeye başlayacaktır.  Vücudunuz menopoza geçerken hormon seviyeleriniz rastgele değişebilir, bu durum beklenmedik bir şekilde menopoz semptomlarına neden olabilir.  Bu geçiş sırasında, yumurtalıklar normalden daha fazla östrojen ve progesteron hormonu üretir.  Bu süre boyunca düzensiz adetler görülür, çünkü her ay yumurtlamaya bilirsiniz.  Adetleriniz normalden daha uzun veya kısa olabilir.  Adetleriniz eskisinden daha ağır veya daha hafif olabilir.

Bu dönemde birçok kadında aynı zamanda sıcak basmaları ve diğer menopoz belirtileri de mevcuttur.

Menopozda olduğunuzun iki ana göstergesi vardır

Adet görmeden geçirdiğiniz süre, birbirini takip eden 12 ay boyunca adetsiz dönem geçirdiniz mi?

Folikül stimüle edici hormon (FSH) testinizin seviyesi

Hormon Testleri bölümümüzden daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

Menopoza Geçişin Başlayıp Başlamadığını Nasıl Anlarım?

Bazen sizin ve doktorunuzun perimenopozda olup olmadığınızı anlaması zor olabilir.  Eğer sıcak basması veya uyku problemi gibi menopoz semptomlarınız varsa, düzensiz adet görüyorsanız doktorunuza bu konu hakkında bilgi vermeniz gerekmektedir.

Postmenopoz Nedir?

Postmenopoz adetleriniz kesildikten sonraki dönemi tarif etmek için kullanılan bir terimdir.  Menopoz sonrası metabolizma hızı azalır, östrojen hormonunun kemik doku, kalp ve damar dokusu ve beyin üzerindeki koruyucu etkisi azaldığından, kadınların kemik erimesi, demans (unutkanlık) ve ateroskleroz (damar sertliği) gibi kalp damar hastalıklarına yakalanma riski artar.  Menopoz döneminde kadınların en fazla risk altında olduğu hastalıklar: kemik erimesi (osteoporoz) ve kalp-damar hastalıklarıdır.

Menopozu ve kavramları öğrenmeye başladık şimdi erken menopoza daha detaylı inceleyelim.

Prematür Ovaryan Yetmezlik (POF)

Erken yumurtalık yetmezliği (POF) durumunda, genellikle adet dönemlerinde duraklama gibi menopoz semptomları yaşarsınız. En önemlisi, bu süre zarfında hormon testi yaptırırsanız, folikül uyarıcı hormon (FSH) ve Östradiol, menopoz sonrası düzeylere yükselmiştir.

Bununla birlikte, “normal” menopozdan farklı olarak, erken yumurtalık yetmezliği (POF), yumurtalıklarınızda yumurtanın tamamen tükendiği anlamına gelmez.

Östrojen seviyeleriniz normal fakat FSH değerleriniz menopoz sonrası değerlere yükselmiş olabilir. Belirli aralıklarla düzensiz adet görebilirsiniz. Bu nadir değildir ve “normal” menopoz ile POF arasındaki ana farklılıklardan biridir.

Dahası, sadece adet görmekle kalmayıp aynı zamanda yumurtlayabilirsiniz. Çalışmalar, POF’lu kadınların % 25’inde hala geçerli folikül (yumurta) bulunduğunu ve ovüle olabildiklerini (yumurtalama) ve POF’lu kadınların %8 ile %10’unun gebe kaldığını bulmuşlardır.

POF tanısı, 4–6 hafta arayla iki kez FSH düzeyinin 25’den büyük bulunmasıyla doğrulanır.

POF ve doğal menopoz sadece yaş ile değil ama aynı zamanda sürecin doğasıyla da birbirinden ayrılabilir.

Bir kadın menopoza girdiğinde bir daha gebe kalma şansı yoktur fakat POF’da durum her zaman böyle değildir.

Azalmış Ovaryan (Yumurtalık) Rezervi

Düşük yumurtalık rezervi ve erken yumurtalık yetmezliği (POI) benzerlik göstermekle birlikte farklı durumlardır. Düşük over rezervinde, yumurta sayısı azalır, bu durum yumurtalığı etkileyen bir çok nedene bağlı olabilir fakat genelde bu duruma yol açan sebep hastanın ileri yaşta olmasıdır.

Erken menopozda ise yumurtalıklarda hem yeterli yumurta yoktur, hem de yumurtalıklar diğer görevi olan ve daha önce bahsettiğimiz (yumurtalıkların görevleri) hormon salgısını da yapamaz. Buna bağlı olarak hastalar kısırlık dışında, diğer menopoz semptomlarını yaşarlar ve kalp hastalığı, kemik erimesi ve felç gibi hastalıklara yakalanma riskleri artar.